Ev Sahipleri ve Kiracılara Kayıt Dışı Kira Ödemeleri Nedeniyle Yüksek Ceza Uyarısı
Son dönemde artan kira fiyatları nedeniyle, bazı ev sahipleri yüksek vergi ödememek amacıyla, kira ücretlerinin bir kısmını elden alıp bir kısmını banka aracılığıyla almaya başladı. Bazı ev sahipleri ise hiç kontrat yapmamakta ve evini boş göstererek vergi kaçırmaya çalışmaktadır. Bu durum, hem kiracılar hem de ev sahipleri arasında sorunlara yol açmaya başladı. Ancak, Hazine ve Maliye Bakanlığı bu konuda denetimlerini artırarak, kayıt dışı ekonomiye müdahale ediyor.
Kayıt Dışı Ekonomi ile Mücadele Yasa Değişiklikleri ve Artan Denetimler
Geçen yıl, Hazine ve Maliye Bakanlığı tarafından, "konut ve iş yeri kiralarının banka veya PTT aracılığıyla ödenmesi"ni zorunlu hale getiren bir yasa çıkarılmıştı. Ancak son dönemde yüzde 25 zam sınırının kalkması ve TÜFE oranına dayalı kira artışları, bazı fırsatçı ev sahiplerini harekete geçirdi. Bu durum, Gelir İdaresi Başkanlığı ve CİMER’e gelen şikâyetlerle ortaya çıktı. Şikâyetlere göre, bazı ev sahipleri yüksek vergi ödememek için kira kontratı yapmaktan kaçınıyor, evlerini boş gösteriyor veya kira bedelinin bir kısmını elden, kalan kısmını ise banka yoluyla almak istiyorlar.
Ev Sahipleri ve Kiracılar İçin Cezai Yaptırımlar
Maliye ekipleri, bu tür kayıt dışı işlemleri engellemek için denetimlerini sıklaştırdı. Denetimler, hem şikâyetler hem de saha araştırmaları ile derinleştirildi. Tapu kayıt sistemi ve banka hesapları da kontrol edilerek, kontrat yapılmayan, evi boş gösteren ya da kira ödemelerinin bir kısmını elden alan ev sahiplerine cezai yaptırımlar uygulanacak.
Bu tür usulsüzlüklerle karşılaşan hem ev sahipleri hem de kiracılar büyük mali cezalarla karşı karşıya kalabilir. Uzmanlar, tüm kira ödemelerinin kayıt altına alınmasını ve kira bedelinin 500 TL'nin üzerindeki kısmının mutlaka banka veya PTT aracılığıyla yapılmasını öneriyor. Bu tür işlemler, vatandaşların cezalardan kaçınmalarını sağlayacak.
Yeni Yasa ile Kiracıya da Ceza Uygulaması Başladı
Geçen yıl çıkarılan yasa ile, eskiden iş yeri kiralamalarında sadece ev sahiplerine ceza kesilirken, konut kiralamalarında kiracılara ceza kesilmiyordu. Ancak, 2024 yılının Temmuz ayında kabul edilen yeni Vergi Kanunları ile yapılan değişiklikle, artık kiracılara da ceza kesilmesi sağlanmıştır.
Yeni düzenlemeye göre, kira ödemelerinin banka veya PTT üzerinden yapılmaması durumunda, her bir tespit için kira bedelinin yüzde 10'u kadar özel usulsüzlük cezası kesilecektir. Bu ceza tutarı 5.000 TL'den az olamayacaktır. Ayrıca, kiracılar, ödemenin elden yapıldığını ödemeyi takip eden 5 iş günü içinde idareye bildirmeleri halinde cezadan muaf tutulacaklardır.
Bir takvim yılı içinde uygulanacak özel usulsüzlük cezasının üst sınırı da 8 milyon 700 bin TL'den 20 milyon TL'ye yükseltilmiştir. Bu nedenle, vatandaşların yasal çerçevede hareket etmeleri ve kira ödemelerini kayıt altına almaları büyük önem taşımaktadır.
