Son dakika haberi: Çobanlara devlet güvencesi ve sigorta için kanun teklifi.
Çobanları ilgilendiren bir kanun teklifi hazırlandı. Hazırlanan kanun teklifine baktığımızda düzenlemenin Afyonkarahisar Milletvekili Avukat Burcu Köksal tarafından verildiği görüldü.
Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası Kanununda Değişiklik Yapılmasına İlişkin Kanun Teklifine baktığımızda özet kısmında şu ifadeler kullanıldı: "Teklif ile; çobanlık mesleğinin kayıtlı hale getirilmesi ve çobanların sosyal güvenceye kavuşturulması amaçlanmaktadır"
Teklifin gerekçesi ise şu şekilde:
Türkiye Cumhuriyeti Anayasasının 2. maddesine göre Türkiye Cumhuriyeti "sosyal bir hukuk
devletidir". Yine, Anayasanın 60. maddesinde de "Herkes, sosyal güvenlik hakkına sahiptir.
Devlet, bu güvenliği sağlayacak gerekli tedbirleri alır ve teşkilatı kurar" denilerek sosyal
güvenlik hakkı Anayasal güvence altına alınmıştır.
Tarım ve Orman Bakanlığı tarafından 2013'te başlatılan "Sürü Yönetimi Elemanı Benim
Projesi" kapsamında, bugüne kadar 81 ilde düzenlenen 2029 eğitim programında yalmzca 47
bin 359 vatandaş çoban sertifikası almıştır. Türkiye Damızlık Koyun Keçi Yetiştiricileri
Merkez Birliği tarafından yapılan araştırmaya göre, Türkiye'de sürü yöneticiliği(çobanlık)
yapan 250 bin vatandaşımız bulunmaktadır ve ülkemizde en az 50 bin çoban açığı
bulunmaktadır. Ülkemizde bulunan sürü yöneticisi açığı Afganistanlı göçmenlerin kayıtdışı
çalıştırılması ile kapatılmaya çalışılmaktadır.
Çobanların sosyal güvenlik hakları 5510 sayılı Kanunun ek 5. Maddesi kapsamında
düzenlenmiş olsa da uygulamada çobanların büyük bir çoğunluğunun sosyal güvenlik
kapsamında olmadığı görülmektedir. Sağlık sorunu yaşadıklarında genelde sağlık
hizmetlerinden yararlanmada primleri ödenmediğinden sorunlar yaşamaktadırlar. Yaşlılık
sigortası primleri ödenmediğinden birçoğu emeklilik hakkından yararlanamamaktadır. Bu
durum hem çobanların kendileri hem de aileleri açısından bir takım sağlık ve gelecek
problemleri oluşturabilmektedir. Oysa Gerek iş hukuku gerek borçlar ya da diğer kanun
hükümlerine göre çalışsın tüm çalışanların sosyal güvenceye dahil olma haklan var iken
çobanlık mesleğini icra edenler bu güvenceden mahrum kalmaktadırlar. Kaldı ki sigorta
yapılmak istense dahi birçoğu aynı köyde birden fazla kişinin hayvanım yetiştirdiğinden primi
hangi işverenin ne ölçüde ödeyeceğinin tespit ve tayini de uygulamada pek kolay
görünmemektedir. Dolayısıyla mevcut durumda 5510 sayılı Kanunun ek 5. Maddesi
uygulamada arzulanan amacı sağlayamamaktadır. Sosyal devlet olma yükümlülüğü gereğince
bu durumda olan kişilerin sosyal güvenlik kapsamına dahil edilmesi gerekmektedir.
Bu kanun teklifi ile sürü yöneticilerin sosyal güvenlik primlerinin devlet tarafından ödenmesi
öngörülmekte ve hem çobanlık mesleğinin kayıtlı hale getirilmesi hem de çobanların sosyal
güvenceye kavuşturulması hedeflenmektedir.
TEKLİFİN TAM METNİ
SOSYAL SİGORTALAR VE GENEL SAĞLIK SİGORTASI KANUNUNDA
DEĞİŞİKLİK YAPILMASINA İLİŞKİN KANUN TEKLİFİ
MADDE 1-31/5/2006 tarihli ve 5510 sayılı Sosyal Sigortalar ve Genel Sağlık Sigortası
Kanununun ek 5 inci maddesinin altıncı fıkrası aşağıdaki şekilde değiştirilmiştir.
"Bu madde kapsamındaki sigortalılar, 82 nci maddeye göre belirlenen prime esas
kazancın alt ve üst sının arasında olmak kaydıyla sigortalı tarafından belirlenen günlük
kazancın otuz katımn %34,5'i oranında prim öderler. Bunun %20'si malûllük, yaşlılık ve ölüm
sigortaları, %12,5'i genel sağlık sigortası, %2'si iş kazası ve meslek hastalıkları sigortası
primidir. Hizmet akdi unsurlanm taşımayan köy ve mahallelerde sürü yöneticiliği (çobanlık)
faaliyeti yapanların yukanda belirtilen primleri, bu faaliyetleri yaptıkları sürece, bu Kanunun
82 nci maddesi uyarınca belirlenen prime esas günlük kazanç alt sımrı üzerinden Tarım ve
Ormancılık Bakanlığınca, Kuruma yatınlır. Buna ilişkin usul ve esaslar Tarım ve Ormancılık
Bakanlığınca yayımlanacak bir yönetmelik ile belirlenir."
MADDE 2- Bu Kanun yayımı tarihinde yürürlüğe girer.
MADDE 3- Bu Kanun hükümlerini Cumhurbaşkanı yürütür
NE OLACAK?
Düzenleme önümüzdeki haftalarda Plan ve Bütçe Komsiyonu'nda oylamaya sunulacak. Düzenlemenin oylama sonucu kabul edilmesi durumunda işleme alınacak. CHP tarafından verilen teklif önümüzdeki günlerde konuşulacak.
